Justus Valk over kansen en uitdagingen in de paardensport

Justus Valk (35) begon in september met zijn nieuwe functie als Manager Sport bij de KNHS. Na een verkenningsperiode is hij inmiddels volop aan de slag met de uitdagingen en kansen die er liggen. In een interview deelt de van origine hippische ondernemer zijn persoonlijke ervaringen, inzichten en ambities, mede aan de hand van drie belangrijke thema's voor de paardensport.

Tekst Ingeborg Fortgens Beeld KNHS/Chelsey Lievestro

“Toen ik drie maanden geleden begon bij de KNHS was dat het begin van een intensieve en leerzame periode. Mijn functie is veelzijdig en vraagt om een brede blik: van het maken van beleid tot het bewaken van de uitvoering, van het aansturen van teams tot het vertegenwoordigen van de belangen van de hippische sector”, steekt Valk van wal, terwijl hij vervolgt met een korte kennismaking.  “Mijn roots liggen in de manegewereld. Ik ben opgegroeid op een manege in Noord-Holland, waar mijn ouders al actief waren. In 2005 verhuisden we naar de Hollandsche Manege in hartje Amsterdam, waardoor ik van het platteland in de grote stad belandde. Die overgang was eerst ingrijpend, maar vervolgens ook inspirerend. Na een korte studietijd besloot ik mijn eigen pad in de paarden te volgen; eerst de Masterclass opleiding in Deurne en daarna bedrijfskunde met paardenhouderij in Dronten. Uiteindelijk ben ik in 2014 mede-eigenaar van de Hollandsche Manege geworden. In de afgelopen elf jaar heb ik daar met veel plezier gewerkt aan de combinatie van manege, horeca, museum en evenementen in een rijksmonument. Daar is mijn familie nog steeds heel actief mee bezig.”


Steentje bijdragen aan sector
“Tijdens de coronaperiode merkte ik dat ik behoefte had aan meer: ik wilde niet alleen ondernemer zijn, maar ook bijdragen aan de paardensport. Zo werd ik actief in het KNHS Eventing Forum, vervolgens ook voorzitter en trad daardoor toe tot de Ledenraad en de vertrouwenscommissie van de KNHS.

 Daarnaast was ik ORUN-instructeur en later ook examinator bij de KNHS Academy. Voor mij is het belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen en een steentje bij te dragen aan de sector. Ondernemen in de hippische sector betekent ook iets terugdoen voor die sector. 

“Toen kwam het moment dat ik werd gewezen op mijn huidige functie bij de KNHS. Eerlijk gezegd, twijfelde ik. ‘Was ik hier gezien mijn leeftijd al aan toe?’ Maar ik voelde dat dit me op het lijf geschreven was. Thuis zagen ze mijn enthousiasme en hebben we hierover goed overlegd. Ik besloot te solliciteren en nu we hier enige maanden later zitten, kan ik zeggen dat ik een juiste beslissing heb genomen.” 


Drie hoofdthema's  
Als manegehouder en ledenraadslid had Justus een bepaald beeld gekregen van de KNHS: een organisatie die vooral gericht was op beleid, besluitvorming en het behartigen van sectorbelangen. “In de praktijk blijkt dat beeld deels te kloppen, maar is het allemaal veel breder en complexer dan ik had verwacht”, aldus de kersverse manager sport. “De diversiteit aan onderwerpen is groot. De snelheid waarmee daardoor geschakeld moet worden en de noodzaak om binnen dat alles prioriteiten te stellen, maken mijn werk dynamisch en uitdagend. In mijn eerste maanden heb ik gemerkt dat drie thema’s steeds terugkomen en van grote relevantie zijn, namelijk het toegankelijker maken van onze sport, deze beter laten aansluiten op verschillende doelgroepen, en last but not least het onderwerp welzijn.”  

‘De drempels om deel te nemen aan de paardensport zijn vaak hoog en meerdere factoren spelen een rol’

1. Sport toegankelijker maken

“Sport toegankelijker maken, is essentieel voor de toekomst van de hippische sector. De drempels om deel te nemen aan paardensport zijn vaak hoog: kosten, reglementen, opleidingen en het imago van de sport spelen allemaal een rol, terwijl ik vind dat iedereen die wil paardrijden, die kans moet krijgen. Paardensport moet niet alleen voor de ‘elite’ zijn, maar voor iedereen die plezier wil beleven aan het omgaan met paarden. 

“Mijn visie is dat we waar mogelijk die drempels weg proberen te nemen, bijvoorbeeld door opleidingen te digitaliseren en meer vertrouwen te geven aan mensen die willen bijdragen. Zo zou tot op een bepaald niveau iedereen makkelijker moeten kunnen jureren, coachen of begeleiden, ongeacht het eigen behaalde sportniveau. 

We moeten pragmatischer zijn en minder vasthouden aan oude structuren. Het plezier in de sport moet veel vaker centraal staan, niet alleen de prestatie.“Mijn ambitie is dat de paardensport in Nederland voor een hele grote groep bereikbaar is. Dat betekent: betaalbare wedstrijden, laagdrempelige opleidingen, en een cultuur waarin plezier en inclusiviteit voorop staan. Ik wil dat de onderkant van de sport breder wordt, waardoor er vanzelf meer doorstroom komt naar hogere niveaus. Op lange termijn hoop ik dat de KNHS bekend staat als een bond die toegankelijk is en plezier stimuleert.”

‘Paardensport moet niet alleen voor de ‘elite’ zijn’

2. Beter aansluiten op verschillende doelgroepen

De hippische sector kent een grote diversiteit aan doelgroepen: van professionele ruiters tot recreanten, van jeugd tot senioren, van ondernemers tot vrijwilligers. Het is volgens Justus Valk belangrijk om beleid en activiteiten beter af te stemmen op de behoeften van deze verschillende groepen. Alleen zo kunnen we iedereen betrekken bij de sport en de sector laten groeien. 

Hij zegt: “Een belangrijke uitdaging is het herkennen en erkennen van de verschillende behoeften. Professionele ruiters hebben andere wensen dan recreanten. De instroom via maneges is groot, maar maneges zijn vaak geen officiële sportverenigingen en krijgen daardoor minder aandacht en ondersteuning. De aansluiting richting gemeenten en politiek zou beter kunnen: het belang van paardensport wordt er niet altijd voldoende erkend.” 

“Mijn visie is dat we als KNHS flexibeler mogen zijn en meer moeten luisteren naar de markt. Commerciële sportaanbieders weten vaak precies wat de klant wil en spelen daar goed op in. Wij kunnen als bond beter meebewegen met de wensen van ruiters en sportaanbieders. Dat betekent: meer service, snellere procedures, en eenduidige reglementen. Ook moeten we de samenwerking met gemeenten en andere stakeholders intensiveren.”

“Mijn ambitie is dat de KNHS een bond wordt die de verschillende doelgroepen weet te bereiken en te bedienen. Dat vraagt om maatwerk, innovatie en samenwerking. Ik wil dat de bond een spreekbuis is voor de hele sector, van recreatie tot topsport, en dat we samen met verenigingen, maneges en ondernemers werken aan een sterke, inclusieve paardensport.”

‘Het plezier in de sport moet veel vaker centraal staan, niet alleen de prestatie’

3. Welzijn

“Welzijn van mens en dier is een kernwaarde in de hippische sector. Zonder aandacht voor welzijn is er geen toekomst voor de paardensport. Als sector hebben we een voorbeeldfunctie: We moeten laten zien dat we het welzijn van paarden serieus nemen”, aldus de 35-jarige, veelzijdige paardenman. 

“De uitdagingen liggen op het gebied van reglementen, handhaving en beeldvorming. De maatschappij verandert snel en stelt steeds hogere eisen aan dierenwelzijn. Activisten en media kijken kritisch mee. Het is belangrijk om waar nodig reglementen aan te scherpen, toezicht te houden en transparant te communiceren over wat er gebeurt in de sport. Tegelijkertijd moeten we voorkomen dat we doorslaan in regels en het plezier in de sport verliezen. 

“Mijn visie is dat we als sector moeten blijven investeren in welzijn, zowel in de praktijk als in de beeldvorming. Dat betekent: strengere regels waar nodig, maar ook vertrouwen hebben in de intenties van sporters en organisatoren. We moeten actief communiceren over de stappen die we zetten en laten zien dat we verantwoordelijkheid nemen. Welzijn is een blijvend aandachtspunt.

“De KNHS speelt een voortrekkersrol op het gebied van welzijn. Ik wil dat we bekend staan als een bond die het welzijn van mens en dier centraal stelt, die transparant is over beleid en handhaving, en die samenwerkt met relevante stakeholders om de sector te verbeteren. Op lange termijn hoop ik dat welzijn nog vanzelfsprekender is in alles wat we doen.”

‘Zonder aandacht voor welzijn is er​​​​​​​ geen toekomst voor de paardensport

Reflectie en vooruitblik 
“Terugkijkend op mijn eerste maanden bij de KNHS ben ik vooral onder de indruk van de diversiteit en complexiteit van het werk. Het vraagt om snel schakelen, het stellen van prioriteiten, en het durven loslaten van details. Ik haal veel energie uit de dynamiek en de mogelijkheid om echt verschil te kunnen maken. Mijn passie voor de sector is alleen maar gegroeid”, klinkt het enthousiast uit de mond van de hoofdstedeling.  

“De komende periode wil ik verder werken aan de genoemde drie hoofdthema’s. Ik geloof dat we samen met alle betrokkenen de sport toegankelijker kunnen maken, beter kunnen laten aansluiten op verschillende doelgroepen, en het welzijn nog verder kunnen verbeteren. Dat vraagt om samenwerking, innovatie en lef. Ik kijk ernaar uit om samen met collega’s, leden en partners verder te bouwen aan een sterke en toekomstbestendige paardensport.”