We verzamelen op de sfeervolle woonboerderij van Marja Ribbers, in het Gelderse Barchem. Haar Fjord Coldy (18) staat al gepoetst klaar. “Ik reed vroeger wel paard, maar daarna jaren niet meer. Totdat we zestien jaar geleden hiernaartoe verhuisden. Met een weiland, schuur en bos aan huis, pasten paarden daar natuurlijk perfect bij. Ik begon met mennen en dat bevalt mij heel goed. In de beginjaren reed ik vaardigheid, tegenwoordig mendurance.” 
Henk Krabbenborg en zijn dochter Cato gaan vandaag ook mee. Henk werd op latere leeftijd door het paardenvirus aangestoken door zijn vrouw en dochters. “Voor Vaderdag kreeg ik ooit een proefles op de manege cadeau. Ik was zo enthousiast dat ik diezelfde middag nog een rijbroek kocht”, vertelt Henk, terwijl hij zijn paard Odin (9) opzadelt. Zijn dochter Cato rijdt op Jack (11), een grote New Forest-pony. “Iedere zondagochtend maken we een buitenrit. In deze omgeving ben ik weleens geweest, maar deze route ken ik nog niet. Ik ben heel benieuwd”, zegt Cato.  
Stappend arriveert Floor Simon met haar 20-jarige Fjord Anna en daarmee is het gezelschap compleet. “Anna en ik vormen al tien jaar een combinatie. Mijn zus en ik verzorgden haar eerst en toen we zes jaar geleden verhuisden, namen we Anna over.” Floor woont in Barchem en kent de omgeving goed. “We hebben bos, heide, zandpaden en open stukken. Je zult het zien, het is hier prachtig.”  

Nieuw netwerk  
Van dat laatste blijkt niets gelogen als we een paar minuten later onderweg zijn. Marja met haar enkelspan voorop, daarachter volgen Henk, Cato en Floor. Eerst een paar honderd meter over de openbare weg, daarna volgt een brede zandweg door een prachtig open veld. Er mogen hier geen auto’s komen en het is er heerlijk rustig. We horen alleen een geluid van een witte, opvliegende reiger. “Deze route is onderdeel van het nieuwe Ruiter- en Mennetwerk Achterhoek, dat later dit jaar beschikbaar komt”, vertelt Marja. “Dat komt tussen Lochem, Borculo, Ruurlo en Vorden. Ik heb als vrijwilliger meegedacht in de werkgroep die bijdraagt aan de totstandkoming van het routenetwerk. Ik ken de omgeving goed, omdat ik jarenlang met een groep vrijwilligers de Barchemse Paardenvierdaagse organiseerde. Veel van die routes zijn verwerkt in het nieuwe netwerk.” (zie kader Ruiter- en Mennetwerk Achterhoek).  

Het Stelkampsveld  
“Zullen we een drafje pakken?”, vraagt Marja aan de ruiters. “Ja, hoor!” De paarden van Floor, Henk en Cato draven relaxt achter de koets aan. Ze gaan dwars door Natura 2000-gebied Het Stelkampsveld. Graslanden, houtwallen, essen, bosjes en heide met vennen vormen een mooie afwisseling. In dit beschermde natuurgebied groeien veel zeldzame plantensoorten, zoals klokjesgentiaan, parnassia en wolfsklauwmos. “Het Stelkampsveld is bijna geheel in eigendom van Staatsbosheer en Natuurmonumenten. De boeren die hier zaten, zijn weggekocht via ruilverkaveling en het land is teruggeven aan de natuur”, weet Marja. Een gedeelte van het bos werd gekapt, de grond afgegraven en de bodem vernat. Als we dit deel passeren, zien we veel ganzen in het water. “Het water is al flink gezakt. Dit stond het grootste deel van het jaar blank. We hadden hier ook veel ooievaars en even zelfs flamingo’s”, vertelt Marja.

Eigenwijze Fjorden 
“Ho, ho.” Coldy heeft er zin in. “Ze blijft altijd maar gaan. Op dit brede zandpad trek ik normaalgesproken graag een galopje. Bij een dressuurproef kreeg ik ooit een aantekening van de jury. De neusriem zou te strak zitten, want de jury hoorde haar snurken. Met die neusriem was echter niks aan de hand, ze wil gewoon heel graag”, lacht Marja. Fjord Anna lijkt zich daarentegen totaal niet druk te maken. Floor rijdt haar sinds drie jaar bitloos en daar maakt haar paard dankbaar gebruik van door af en toe een hapje gras mee te pakken. Ook krijgt Anna de lachers op haar hand als ze nieuwsgierig haar neus steekt in de camera van cameravrouw Imke, die achterop de koets zit.

Door het water  
Voor de brug gaat de groep linksaf. Ze vervolgen hun weg via een smal, dichtbegroeid graspad richting de doorwaadbare plaats in het water. Daar kun je het riviertje de Slinge oversteken. Marja en Coldy gaan als eerste. Ze stappen rustig en beheerst door het water. Dat staat best hoog en komt tot aan de bovenkant van de wielen van de menwagen. Daarna volgt Floor: “Met warm weer ga ik hier vaak naartoe. Het kostte mij wel wat training voordat Anna het water in ging, maar tegenwoordig doet ze het heel makkelijk.” Ook de paarden van Henk en Cato hebben geen last van watervrees. Jack neemt zelfs af en toe een slokje water. Marja: “Tijdens de Barchemse Paardenvierdaagse was dit altijd dé publiekstrekker. Helaas is dit nu gestopt vanwege de vergrijzing van onze menvereniging. Met een andere groep willen we hier in de omgeving volgend jaar wel weer een mendurance en endurance organiseren.”
De route gaat verder door een mooi en smal bospad dat hoort bij ‘t Galgenveld. “Bij dit soort paden moet ik altijd oppassen dat mijn zweep niet ergens in de struiken verdwijnt”, lacht Marja.

Mooiste plekje van Gelderland  
Als we het bos uitkomen, passeren we boerderijmuseum de Lebbenbrugge, waar de tijd heeft stilgestaan. Bezoekers kunnen hier het Achterhoekse leven van rond 1900 ervaren. “De omgeving rondom de Lebbenbrugge werd een paar jaar geleden in een radioprogramma van Omroep Gelderland uitgeroepen tot mooiste plekje van Gelderland”, vertelt Marja vol trots. Het gezelschap steekt hier de Slinge nogmaals over, dit keer via een houten brug. De paarden stappen er braaf overheen. Alleen de pony van Cato vindt het eerst nog wat spannend, maar volgt toch al snel zijn maatjes. Niet veel later arriveert het gezelschap weer op de boerderij van Marja. Zij vertelt: “In deze omgeving zijn veel zandpaden, maar die zitten in het nieuwe ruiter- en mennetwerk niet allemaal aan elkaar vast. Je zult ook het Achterhoekse coulisselandschap ontdekken via boerenweggetjes en B-weggetjes. Een heel enkele keer moet je een provinciale weg oversteken. Maar over het algemeen kun je hier heerlijk rustig en afwisselend rijden. Het is hier zo mooi, echt genieten!”

Uitstapjes in de omgeving  
In de buurt van Barchem kun je ook leuke dingen zonder paard doen. Zo heb je in Ruurlo een klimbos en het grootste doolhof van Europa. Museum More in Gorssel is een aanrader voor kunstliefhebbers. De plaatsen Lochem en Zutphen zijn de moeite waard om te bezoeken en in de omgeving kun je heerlijk fietsen en wandelen.